Chanakya Neeti Chapter 5 Lyrics In Gujarati
ગુરુરગ્નિર્દ્વિજાતીનાં વર્ણાનાં બ્રાહ્મણો ગુરુઃ ।
પતિરેવ ગુરુઃ સ્ત્રીણાં સર્વસ્યાભ્યાગતો ગુરુઃ ॥ 01 ॥
યથા ચતુર્ભિઃ કનકં પરીક્ષ્યતે
નિઘર્ષણચ્છેદનતાપતાડનૈઃ ।
તથા ચતુર્ભિઃ પુરુષઃ પરીક્ષ્યતે
ત્યાગેન શીલેન ગુણેન કર્મણા ॥ 02 ॥
તાવદ્ભયેષુ ભેતવ્યં યાવદ્ભયમનાગતમ્ ।
આગતં તુ ભયં વીક્ષ્ય પ્રહર્તવ્યમશંકયા ॥ 03 ॥
એકોદરસમુદ્ભૂતા એકનક્ષત્રજાતકાઃ ।
ન ભવંતિ સમાઃ શીલે યથા બદરકંટકાઃ ॥ 04 ॥
નિઃસ્પૃહો નાધિકારી સ્યાન્ નાકામો મંડનપ્રિયઃ ।
નાવિદગ્ધઃ પ્રિયં બ્રૂયાત્સ્પષ્ટવક્તા ન વંચકઃ ॥ 05 ॥
મૂર્ખાણાં પંડિતા દ્વેષ્યા અધનાનાં મહાધનાઃ ।
પરાંગના કુલસ્ત્રીણાં સુભગાનાં ચ દુર્ભગાઃ ॥ 06 ॥
આલસ્યોપગતા વિદ્યા પરહસ્તગતં ધનમ્ ।
અલ્પબીજં હતં ક્ષેત્રં હતં સૈન્યમનાયકમ્ ॥ 07 ॥
અભ્યાસાદ્ધાર્યતે વિદ્યા કુલં શીલેન ધાર્યતે ।
ગુણેન જ્ઞાયતે ત્વાર્યઃ કોપો નેત્રેણ ગમ્યતે ॥ 08 ॥
વિત્તેન રક્ષ્યતે ધર્મો વિદ્યા યોગેન રક્ષ્યતે ।
મૃદુના રક્ષ્યતે ભૂપઃ સત્સ્ત્રિયા રક્ષ્યતે ગૃહમ્ ॥ 09 ॥
અન્યથા વેદશાસ્ત્રાણિ જ્ઞાનપાંડિત્યમન્યથા ।
અન્યથા તત્પદં શાંતં લોકાઃ ક્લિશ્યંતિ ચાહ્ન્યથા ॥ 10 ॥
દારિદ્ર્યનાશનં દાનં શીલં દુર્ગતિનાશનમ્ ।
અજ્ઞાનનાશિની પ્રજ્ઞા ભાવના ભયનાશિની ॥ 11 ॥
નાસ્તિ કામસમો વ્યાધિર્નાસ્તિ મોહસમો રિપુઃ ।
નાસ્તિ કોપસમો વહ્નિર્નાસ્તિ જ્ઞાનાત્પરં સુખમ્ ॥ 12 ॥
જન્મમૃત્યૂ હિ યાત્યેકો ભુનક્ત્યેકઃ શુભાશુભમ્ ।
નરકેષુ પતત્યેક એકો યાતિ પરાં ગતિમ્ ॥ 13 ॥
તૃણં બ્રહ્મવિદઃ સ્વર્ગસ્તૃણં શૂરસ્ય જીવિતમ્ ।
જિતાશસ્ય તૃણં નારી નિઃસ્પૃહસ્ય તૃણં જગત્ ॥ 14 ॥
વિદ્યા મિત્રં પ્રવાસે ચ ભાર્યા મિત્રં ગૃહેષુ ચ ।
વ્યાધિતસ્યૌષધં મિત્રં ધર્મો મિત્રં મૃતસ્ય ચ ॥ 15 ॥
વૃથા વૃષ્ટિઃ સમુદ્રેષુ વૃથા તૃપ્તસ્ય ભોજનમ્ ।
વૃથા દાનં સમર્થસ્ય વૃથા દીપો દિવાપિ ચ ॥ 16 ॥
નાસ્તિ મેઘસમં તોયં નાસ્તિ ચાત્મસમં બલમ્ ।
નાસ્તિ ચક્ષુઃસમં તેજો નાસ્તિ ધાન્યસમં પ્રિયમ્ ॥ 17 ॥
અધના ધનમિચ્છંતિ વાચં ચૈવ ચતુષ્પદાઃ ।
માનવાઃ સ્વર્ગમિચ્છંતિ મોક્ષમિચ્છંતિ દેવતાઃ ॥ 18 ॥
સત્યેન ધાર્યતે પૃથ્વી સત્યેન તપતે રવિઃ ।
સત્યેન વાતિ વાયુશ્ચ સર્વં સત્યે પ્રતિષ્ઠિતમ્ ॥ 19 ॥
ચલા લક્ષ્મીશ્ચલાઃ પ્રાણાશ્ચલે જીવિતમંદિરે ।
ચલાચલે ચ સંસારે ધર્મ એકો હિ નિશ્ચલઃ ॥ 20 ॥
નરાણાં નાપિતો ધૂર્તઃ પક્ષિણાં ચૈવ વાયસઃ ।
ચતુષ્પાદં શઋગાલસ્તુ સ્ત્રીણાં ધૂર્તા ચ માલિની ॥ 21 ॥
જનિતા ચોપનેતા ચ યસ્તુ વિદ્યાં પ્રયચ્છતિ ।
અન્નદાતા ભયત્રાતા પંચૈતે પિતરઃ સ્મૃતાઃ ॥ 22 ॥
રાજપત્ની ગુરોઃ પત્ની મિત્રપત્ની તથૈવ ચ ।
પત્નીમાતા સ્વમાતા ચ પંચૈતા માતરઃ સ્મૃતાઃ ॥ 23 ॥
********