Sankshepa Ramayanam Stotram Lyrics In Gujarati
તપસ્સ્વાધ્યાયનિરતં તપસ્વી વાગ્વિદાં વરમ્ ।
નારદં પરિપપ્રચ્છ વાલ્મીકિર્મુનિપુંગવમ્ ॥ 1 ॥
કોઽન્વસ્મિન્સાંપ્રતં લોકે ગુણવાન્ કશ્ચ વીર્યવાન્ ।
ધર્મજ્ઞશ્ચ કૃતજ્ઞશ્ચ સત્યવાક્યો દૃઢવ્રતઃ ॥ 2 ॥
ચારિત્રેણ ચ કો યુક્તઃ સર્વભૂતેષુ કો હિતઃ ।
વિદ્વાન્ કઃ કઃ સમર્થશ્ચ કશ્ચૈકપ્રિયદર્શનઃ ॥ 3 ॥
આત્મવાન્ કો જિતક્રોધો દ્યુતિમાન્ કોઽનસૂયકઃ ।
કસ્ય બિભ્યતિ દેવાશ્ચ જાતરોષસ્ય સંયુગે ॥ 4 ॥
એતદિચ્છામ્યહં શ્રોતું પરં કૌતૂહલં હિ મે ।
મહર્ષે ત્વં સમર્થોઽસિ જ્ઞાતુમેવંવિધં નરમ્ ॥ 5 ॥
શ્રુત્વા ચૈતત્ત્રિલોકજ્ઞો વાલ્મીકેર્નારદો વચઃ ।
શ્રૂયતામિતિ ચામંત્ર્ય પ્રહૃષ્ટો વાક્યમબ્રવીત્ ॥ 6 ॥
બહવો દુર્લભાશ્ચૈવ યે ત્વયા કીર્તિતા ગુણાઃ ।
મુને વક્ષ્યામ્યહં બુદ્ધ્વા તૈર્યુક્તઃ શ્રૂયતાં નરઃ ॥ 7 ॥
ઇક્ષ્વાકુવંશપ્રભવો રામો નામ જનૈઃ શ્રુતઃ ।
નિયતાત્મા મહાવીર્યો દ્યુતિમાન્ ધૃતિમાન્ વશી ॥ 8 ॥
બુદ્ધિમાન્ નીતિમાન્ વાગ્મી શ્રીમાન્ શત્રુનિબર્હણઃ ।
વિપુલાંસો મહાબાહુઃ કંબુગ્રીવો મહાહનુઃ ॥ 9 ॥
મહોરસ્કો મહેષ્વાસો ગૂઢજત્રુરરિંદમઃ ।
આજાનુબાહુઃ સુશિરાઃ સુલલાટઃ સુવિક્રમઃ ॥ 10 ॥
સમઃ સમવિભક્તાંગઃ સ્નિગ્ધવર્ણઃ પ્રતાપવાન્ ।
પીનવક્ષા વિશાલાક્ષો લક્ષ્મીવાન્ શુભલક્ષણઃ ॥ 11 ॥
ધર્મજ્ઞઃ સત્યસંધશ્ચ પ્રજાનાં ચ હિતે રતઃ ।
યશસ્વી જ્ઞાનસંપન્નઃ શુચિર્વશ્યઃ સમાધિમાન્ ॥ 12 ॥
પ્રજાપતિસમઃ શ્રીમાન્ ધાતા રિપુનિષૂદનઃ ।
રક્ષિતા જીવલોકસ્ય ધર્મસ્ય પરિરક્ષિતા ॥ 13 ॥
રક્ષિતા સ્વસ્ય ધર્મસ્ય સ્વજનસ્ય ચ રક્ષિતા ।
વેદવેદાંગતત્ત્વજ્ઞો ધનુર્વેદે ચ નિષ્ઠિતઃ ॥ 14 ॥
સર્વશાસ્ત્રાર્થતત્ત્વજ્ઞો સ્મૃતિમાન્પ્રતિભાનવાન્ ।
સર્વલોકપ્રિયઃ સાધુરદીનાત્મા વિચક્ષણઃ ॥ 15 ॥
સર્વદાભિગતઃ સદ્ભિઃ સમુદ્ર ઇવ સિંધુભિઃ ।
આર્યઃ સર્વસમશ્ચૈવ સદૈકપ્રિયદર્શનઃ ॥ 16 ॥
સ ચ સર્વગુણોપેતઃ કૌસલ્યાનંદવર્ધનઃ ।
સમુદ્ર ઇવ ગાંભીર્યે ધૈર્યેણ હિમવાનિવ ॥ 17 ॥
વિષ્ણુના સદૃશો વીર્યે સોમવત્પ્રિયદર્શનઃ ।
કાલાગ્નિસદૃશઃ ક્રોધે ક્ષમયા પૃથિવીસમઃ ॥ 18 ॥
ધનદેન સમસ્ત્યાગે સત્યે ધર્મ ઇવાપરઃ ।
તમેવં ગુણસંપન્નં રામં સત્યપરાક્રમમ્ ॥ 19 ॥
જ્યેષ્ઠં શ્રેષ્ઠગુણૈર્યુક્તં પ્રિયં દશરથઃ સુતમ્ ।
પ્રકૃતીનાં હિતૈર્યુક્તં પ્રકૃતિ પ્રિય કામ્યયા ॥ 20 ॥
યૌવરાજ્યેન સંયોક્તુમૈચ્છત્પ્રીત્યા મહીપતિઃ ।
તસ્યાભિષેકસંભારાન્ દૃષ્ટ્વા ભાર્યાઽથ કૈકયી ॥ 21 ॥
પૂર્વં દત્તવરા દેવી વરમેનમયાચત ।
વિવાસનં ચ રામસ્ય ભરતસ્યાભિષેચનમ્ ॥ 22 ॥
સ સત્યવચનાદ્રાજા ધર્મપાશેન સંયતઃ ।
વિવાસયામાસ સુતં રામં દશરથઃ પ્રિયમ્ ॥ 23 ॥
સ જગામ વનં વીરઃ પ્રતિજ્ઞામનુપાલયન્ ।
પિતુર્વચનનિર્દેશાત્કૈકેય્યાઃ પ્રિયકારણાત્ ॥ 24 ॥
તં વ્રજંતં પ્રિયો ભ્રાતા લક્ષ્મણોઽનુજગામ હ ।
સ્નેહાદ્વિનયસંપન્નઃ સુમિત્રાનંદવર્ધનઃ ॥ 25 ॥
ભ્રાતરં દયિતો ભ્રાતુઃ સૌભ્રાત્રમનુદર્શયન્ ।
રામસ્ય દયિતા ભાર્યા નિત્યં પ્રાણસમાહિતા ॥ 26 ॥
જનકસ્ય કુલે જાતા દેવમાયેવ નિર્મિતા ।
સર્વલક્ષણસંપન્ના નારીણામુત્તમા વધૂઃ ॥ 27 ॥
સીતાઽપ્યનુગતા રામં શશિનં રોહિણી યથા ।
પૌરૈરનુગતો દૂરં પિત્રા દશરથેન ચ ॥ 28 ॥
શૃંગિબેરપુરે સૂતં ગંગાકૂલે વ્યસર્જયત્ ।
ગુહમાસાદ્ય ધર્માત્મા નિષાદાધિપતિં પ્રિયમ્ ॥ 29 ॥
ગુહેન સહિતો રામઃ લક્ષ્મણેન ચ સીતયા ।
તે વનેન વનં ગત્વા નદીસ્તીર્ત્વા બહૂદકાઃ ॥ 30 ॥
ચિત્રકૂટમનુપ્રાપ્ય ભરદ્વાજસ્ય શાસનાત્ ।
રમ્યમાવસથં કૃત્વા રમમાણા વને ત્રયઃ ॥ 31 ॥
દેવગંધર્વસંકાશાસ્તત્ર તે ન્યવસન્સુખમ્ ।
ચિત્રકૂટં ગતે રામે પુત્રશોકાતુરસ્તથા ॥ 32 ॥
રાજા દશરથઃ સ્વર્ગં જગામ વિલપન્સુતમ્ ।
મૃતે તુ તસ્મિન્ભરતો વસિષ્ઠપ્રમુખૈર્દ્વિજૈઃ ॥ 33 ॥
નિયુજ્યમાનો રાજ્યાય નૈચ્છદ્રાજ્યં મહાબલઃ ।
સ જગામ વનં વીરો રામપાદપ્રસાદકઃ ॥ 34 ॥
ગત્વા તુ સ મહાત્માનં રામં સત્યપરાક્રમમ્ ।
અયાચદ્ભ્રાતરં રામં આર્યભાવપુરસ્કૃતઃ ॥ 35 ॥
ત્વમેવ રાજા ધર્મજ્ઞ ઇતિ રામં વચોઽબ્રવીત્ ।
રામોઽપિ પરમોદારઃ સુમુખસ્સુમહાયશાઃ ॥ 36 ॥
ન ચૈચ્છત્પિતુરાદેશાદ્રાજ્યં રામો મહાબલઃ ।
પાદુકે ચાસ્ય રાજ્યાય ન્યાસં દત્ત્વા પુનઃ પુનઃ ॥ 37 ॥
નિવર્તયામાસ તતો ભરતં ભરતાગ્રજઃ ।
સ કામમનવાપ્યૈવ રામપાદાવુપસ્પૃશન્ ॥ 38 ॥
નંદિગ્રામેઽકરોદ્રાજ્યં રામાગમનકાંક્ષયા ।
ગતે તુ ભરતે શ્રીમાન્ સત્યસંધો જિતેંદ્રિયઃ ॥ 39 ॥
રામસ્તુ પુનરાલક્ષ્ય નાગરસ્ય જનસ્ય ચ ।
તત્રાગમનમેકાગ્રો દંડકાન્પ્રવિવેશ હ ॥ 40 ॥
પ્રવિશ્ય તુ મહારણ્યં રામો રાજીવલોચનઃ ।
વિરાધં રાક્ષસં હત્વા શરભંગં દદર્શ હ ॥ 41 ॥
સુતીક્ષ્ણં ચાપ્યગસ્ત્યં ચ અગસ્ત્યભ્રાતરં તથા ।
અગસ્ત્યવચનાચ્ચૈવ જગ્રાહૈંદ્રં શરાસનમ્ ॥ 42 ॥
ખડ્ગં ચ પરમપ્રીતસ્તૂણી ચાક્ષયસાયકૌ ।
વસતસ્તસ્ય રામસ્ય વને વનચરૈઃ સહ ॥ 43 ॥
ઋષયોઽભ્યાગમન્સર્વે વધાયાસુરરક્ષસામ્ ।
સ તેષાં પ્રતિશુશ્રાવ રાક્ષસાનાં તથા વને ॥ 44 ॥
પ્રતિજ્ઞાતશ્ચ રામેણ વધઃ સંયતિ રક્ષસામ્ ।
ઋષીણામગ્નિકલ્પાનાં દંડકારણ્યવાસિનામ્ ॥ 45 ॥
તેન તત્રૈવ વસતા જનસ્થાનનિવાસિની ।
વિરૂપિતા શૂર્પણખા રાક્ષસી કામરૂપિણી ॥ 46 ॥
તતઃ શૂર્પણખાવાક્યાદુદ્યુક્તાન્સર્વરાક્ષસાન્ ।
ખરં ત્રિશિરસં ચૈવ દૂષણં ચૈવ રાક્ષસમ્ ॥ 47 ॥
નિજઘાન રણે રામસ્તેષાં ચૈવ પદાનુગાન્ ।
વને તસ્મિન્નિવસતા જનસ્થાનનિવાસિનામ્ ॥ 48 ॥
રક્ષસાં નિહતાન્યાસન્સહસ્રાણિ ચતુર્દશ ।
તતો જ્ઞાતિવધં શ્રુત્વા રાવણઃ ક્રોધમૂર્છિતઃ ॥ 49 ॥
સહાયં વરયામાસ મારીચં નામ રાક્ષસમ્ ।
વાર્યમાણઃ સુબહુશો મારીચેન સ રાવણઃ ॥ 50 ॥
ન વિરોધો બલવતા ક્ષમો રાવણ તેન તે ।
અનાદૃત્ય તુ તદ્વાક્યં રાવણઃ કાલચોદિતઃ ॥ 51 ॥
જગામ સહમારીચઃ તસ્યાશ્રમપદં તદા ।
તેન માયાવિના દૂરમપવાહ્ય નૃપાત્મજૌ ॥ 52 ॥
જહાર ભાર્યાં રામસ્ય ગૃધ્રં હત્વા જટાયુષમ્ ।
ગૃધ્રં ચ નિહતં દૃષ્ટ્વા હૃતાં શ્રુત્વા ચ મૈથિલીમ્ ॥ 53 ॥
રાઘવઃ શોકસંતપ્તો વિલલાપાકુલેંદ્રિયઃ ।
તતસ્તેનૈવ શોકેન ગૃધ્રં દગ્ધ્વા જટાયુષમ્ ॥ 54 ॥
માર્ગમાણો વને સીતાં રાક્ષસં સંદદર્શ હ ।
કબંધં નામ રૂપેણ વિકૃતં ઘોરદર્શનમ્ ॥ 55 ॥
તં નિહત્ય મહાબાહુઃ દદાહ સ્વર્ગતશ્ચ સઃ ।
સ ચાસ્ય કથયામાસ શબરીં ધર્મચારિણીમ્ ॥ 56 ॥
શ્રમણીં ધર્મનિપુણામભિગચ્છેતિ રાઘવમ્ ।
સોઽભ્યગચ્છન્મહાતેજાઃ શબરીં શત્રુસૂદનઃ ॥ 57 ॥
શબર્યા પૂજિતઃ સમ્યગ્રામો દશરથાત્મજઃ ।
પંપાતીરે હનુમતા સંગતો વાનરેણ હ ॥ 58 ॥
હનુમદ્વચનાચ્ચૈવ સુગ્રીવેણ સમાગતઃ ।
સુગ્રીવાય ચ તત્સર્વં શંસદ્રામો મહાબલઃ ॥ 59 ॥
આદિતસ્તદ્યથાવૃત્તં સીતયાશ્ચ વિશેષતઃ ।
સુગ્રીવશ્ચાપિ તત્સર્વં શ્રુત્વા રામસ્ય વાનરઃ ॥ 60 ॥
ચકાર સખ્યં રામેણ પ્રીતશ્ચૈવાગ્નિસાક્ષિકમ્ ।
તતો વાનરરાજેન વૈરાનુકથનં પ્રતિ ॥ 61 ॥
રામાયાવેદિતં સર્વં પ્રણયાદ્દુઃખિતેન ચ ।
પ્રતિજ્ઞાતં ચ રામેણ તદા વાલિવધં પ્રતિ ॥ 62 ॥
વાલિનશ્ચ બલં તત્ર કથયામાસ વાનરઃ ।
સુગ્રીવઃ શંકિતશ્ચાસીન્નિત્યં વીર્યેણ રાઘવે ॥ 63 ॥
રાઘવઃ પ્રત્યયાર્થં તુ દુંદુભેઃ કાયમુત્તમમ્ ।
દર્શયામાસ સુગ્રીવો મહાપર્વત સન્નિભમ્ ॥ 64 ॥
ઉત્સ્મયિત્વા મહાબાહુઃ પ્રેક્ષ્ય ચાસ્થિ મહાબલઃ ।
પાદાંગુષ્ઠેન ચિક્ષેપ સંપૂર્ણં દશયોજનમ્ ॥ 65 ॥
બિભેદ ચ પુનઃ સાલાન્સપ્તૈકેન મહેષુણા ।
ગિરિં રસાતલં ચૈવ જનયન્ પ્રત્યયં તદા ॥ 66 ॥
તતઃ પ્રીતમનાસ્તેન વિશ્વસ્તઃ સ મહાકપિઃ ।
કિષ્કિંધાં રામસહિતો જગામ ચ ગુહાં તદા ॥ 67 ॥
તતોઽગર્જદ્ધરિવરઃ સુગ્રીવો હેમપિંગળઃ ।
તેન નાદેન મહતા નિર્જગામ હરીશ્વરઃ ॥ 68 ॥
અનુમાન્ય તદા તારાં સુગ્રીવેણ સમાગતઃ ।
નિજઘાન ચ તત્રૈનં શરેણૈકેન રાઘવઃ ॥ 69 ॥
તતઃ સુગ્રીવવચનાદ્ધત્વા વાલિનમાહવે ।
સુગ્રીવમેવ તદ્રાજ્યે રાઘવઃ પ્રત્યપાદયત્ ॥ 70 ॥
સ ચ સર્વાન્સમાનીય વાનરાન્વાનરર્ષભઃ ।
દિશઃ પ્રસ્થાપયામાસ દિદૃક્ષુર્જનકાત્મજામ્ ॥ 71 ॥
તતો ગૃધ્રસ્ય વચનાત્સંપાતેર્હનુમાન્બલી ।
શતયોજનવિસ્તીર્ણં પુપ્લુવે લવણાર્ણવમ્ ॥ 72 ॥
તત્ર લંકાં સમાસાદ્ય પુરીં રાવણપાલિતામ્ ।
દદર્શ સીતાં ધ્યાયંતીં અશોકવનિકાં ગતામ્ ॥ 73 ॥
નિવેદયિત્વાઽભિજ્ઞાનં પ્રવૃત્તિં ચ નિવેદ્ય ચ ।
સમાશ્વાસ્ય ચ વૈદેહીં મર્દયામાસ તોરણમ્ ॥ 74 ॥
પંચ સેનાગ્રગાન્હત્વા સપ્ત મંત્રિસુતાનપિ ।
શૂરમક્ષં ચ નિષ્પિષ્ય ગ્રહણં સમુપાગમત્ ॥ 75 ॥
અસ્ત્રેણોન્મુક્તમાત્માનં જ્ઞાત્વા પૈતામહાદ્વરાત્ ।
મર્ષયન્રાક્ષસાન્વીરો યંત્રિણસ્તાન્યદૃચ્છયા ॥ 76 ॥
તતો દગ્ધ્વા પુરીં લંકાં ઋતે સીતાં ચ મૈથિલીમ્ ।
રામાય પ્રિયમાખ્યાતું પુનરાયાન્મહાકપિઃ ॥ 77 ॥
સોઽભિગમ્ય મહાત્માનં કૃત્વા રામં પ્રદક્ષિણમ્ ।
ન્યવેદયદમેયાત્મા દૃષ્ટા સીતેતિ તત્ત્વતઃ ॥ 78 ॥
તતઃ સુગ્રીવસહિતો ગત્વા તીરં મહોદધેઃ ।
સમુદ્રં ક્ષોભયામાસ શરૈરાદિત્યસન્નિભૈઃ ॥ 79 ॥
દર્શયામાસ ચાત્માનં સમુદ્રઃ સરિતાં પતિઃ ।
સમુદ્રવચનાચ્ચૈવ નલં સેતુમકારયત્ ॥ 80 ॥
તેન ગત્વા પુરીં લંકાં હત્વા રાવણમાહવે ।
રામઃ સીતામનુપ્રાપ્ય પરાં વ્રીડામુપાગમત્ ॥ 81 ॥
તામુવાચ તતો રામઃ પરુષં જનસંસદિ ।
અમૃષ્યમાણા સા સીતા વિવેશ જ્વલનં સતી ॥ 82 ॥
તતોઽગ્નિવચનાત્સીતાં જ્ઞાત્વા વિગતકલ્મષામ્ ।
બભૌ રામઃ સંપ્રહૃષ્ટઃ પૂજિતઃ સર્વદૈવતૈઃ ॥ 83 ॥
કર્મણા તેન મહતા ત્રૈલોક્યં સચરાચરમ્ ।
સદેવર્ષિગણં તુષ્ટં રાઘવસ્ય મહાત્મનઃ ॥ 84 ॥
અભિષિચ્ય ચ લંકાયાં રાક્ષસેંદ્રં વિભીષણમ્ ।
કૃતકૃત્યસ્તદા રામો વિજ્વરઃ પ્રમુમોદ હ ॥ 85 ॥
દેવતાભ્યો વરં પ્રાપ્ય સમુત્થાપ્ય ચ વાનરાન્ ।
અયોધ્યાં પ્રસ્થિતો રામઃ પુષ્પકેણ સુહૃદ્વૃતઃ ॥ 86 ॥
ભરદ્વાજાશ્રમં ગત્વા રામઃ સત્યપરાક્રમઃ ।
ભરતસ્યાંતિકં રામો હનૂમંતં વ્યસર્જયત્ ॥ 87 ॥
પુનરાખ્યાયિકાં જલ્પન્સુગ્રીવસહિતશ્ચ સઃ ।
પુષ્પકં તત્સમારુહ્ય નંદિગ્રામં યયૌ તદા ॥ 88 ॥
નંદિગ્રામે જટાં હિત્વા ભ્રાતૃભિઃ સહિતોઽનઘઃ ।
રામઃ સીતામનુપ્રાપ્ય રાજ્યં પુનરવાપ્તવાન્ ॥ 89 ॥
પ્રહૃષ્ટમુદિતો લોકસ્તુષ્ટઃ પુષ્ટઃ સુધાર્મિકઃ ।
નિરામયો હ્યરોગશ્ચ દુર્ભિક્ષ ભયવર્જિતઃ ॥ 90 ॥
ન પુત્રમરણં કિંચિદ્દ્રક્ષ્યંતિ પુરુષાઃ ક્વચિત્ ।
નાર્યશ્ચાવિધવા નિત્યં ભવિષ્યંતિ પતિવ્રતાઃ ॥ 91 ॥
ન ચાગ્નિજં ભયં કિંચિન્નાપ્સુ મજ્જંતિ જંતવઃ ।
ન વાતજં ભયં કિંચિન્નાપિ જ્વરકૃતં તથા ॥ 92 ॥
ન ચાપિ ક્ષુદ્ભયં તત્ર ન તસ્કરભયં તથા ।
નગરાણિ ચ રાષ્ટ્રાણિ ધનધાન્યયુતાનિ ચ ॥ 93 ॥
નિત્યં પ્રમુદિતાઃ સર્વે યથા કૃતયુગે તથા ।
અશ્વમેધશતૈરિષ્ટ્વા તથા બહુસુવર્ણકૈઃ ॥ 94 ॥
ગવાં કોટ્યયુતં દત્વા બ્રહ્મલોકં પ્રયાસ્યતિ ।
અસંખ્યેયં ધનં દત્વા બ્રાહ્મણેભ્યો મહાયશાઃ ॥ 95 ॥
રાજવંશાન્ શતગુણાન્ સ્થાપયિષ્યતિ રાઘવઃ ।
ચાતુર્વર્ણ્યં ચ લોકેઽસ્મિન્ સ્વે સ્વે ધર્મે નિયોક્ષ્યતિ ॥ 96 ॥
દશવર્ષસહસ્રાણિ દશવર્ષશતાનિ ચ ।
રામો રાજ્યમુપાસિત્વા બ્રહ્મલોકં ગમિષ્યતિ ॥ 97 ॥
ઇદં પવિત્રં પાપઘ્નં પુણ્યં વેદૈશ્ચ સમ્મિતમ્ ।
યઃ પઠેદ્રામચરિતં સર્વપાપૈઃ પ્રમુચ્યતે ॥ 98 ॥
એતદાખ્યાનમાયુષ્યં પઠન્રામાયણં નરઃ ।
સપુત્રપૌત્રઃ સગણઃ પ્રેત્ય સ્વર્ગે મહીયતે ॥ 99 ॥
પઠન્ દ્વિજો વાગૃષભત્વમીયાત્
સ્યાત્ ક્ષત્રિયો ભૂમિપતિત્વમીયાત્ ।
વણિગ્જનઃ પણ્યફલત્વમીયાત્
જનશ્ચ શૂદ્રોઽપિ મહત્ત્વમીયાત્ ॥ 100 ॥
ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્રામાયણે વાલ્મીકીયે આદિકાવ્યે બાલકાંડે નારદવાક્યં નામ પ્રથમઃ સર્ગઃ ॥
********