[સૌંદર્ય લહરી] ᐈ Soundarya Lahari Stotram Lyrics In Gujarati With PDF

Soundarya Lahari Stotram Lyrics In Gujarati

પ્રથમ ભાગઃ – આનંદ લહરિ

ભુમૌસ્ખલિત પાદાનામ્ ભૂમિરેવા વલંબનમ્ ।
ત્વયી જાતા પરાધાનામ્ ત્વમેવ શરણમ્ શિવે ॥

શિવઃ શક્ત્યા યુક્તો યદિ ભવતિ શક્તઃ પ્રભવિતું
ન ચેદેવં દેવો ન ખલુ કુશલઃ સ્પંદિતુમપિ।
અતસ્ત્વામ્ આરાધ્યાં હરિ-હર-વિરિન્ચાદિભિ રપિ
પ્રણંતું સ્તોતું વા કથ-મક્ર્ત પુણ્યઃ પ્રભવતિ॥ 1 ॥

તનીયાંસું પાંસું તવ ચરણ પંકેરુહ-ભવં
વિરિંચિઃ સંચિન્વન્ વિરચયતિ લોકા-નવિકલમ્ ।
વહત્યેનં શૌરિઃ કથમપિ સહસ્રેણ શિરસાં
હરઃ સંક્ષુદ્-યૈનં ભજતિ ભસિતોદ્ધૂળ નવિધિમ્॥ 2 ॥

અવિદ્યાના-મંત-સ્તિમિર-મિહિર દ્વીપનગરી
જડાનાં ચૈતન્ય-સ્તબક મકરંદ શ્રુતિઝરી ।
દરિદ્રાણાં ચિંતામણિ ગુણનિકા જન્મજલધૌ
નિમગ્નાનાં દંષ્ટ્રા મુરરિપુ વરાહસ્ય ભવતિ॥ 3 ॥

ત્વદન્યઃ પાણિભયા-મભયવરદો દૈવતગણઃ
ત્વમેકા નૈવાસિ પ્રકટિત-વરભીત્યભિનયા ।
ભયાત્ ત્રાતું દાતું ફલમપિ ચ વાંછાસમધિકં
શરણ્યે લોકાનાં તવ હિ ચરણાવેવ નિપુણૌ ॥ 4 ॥

હરિસ્ત્વામારધ્ય પ્રણત-જન-સૌભાગ્ય-જનનીં
પુરા નારી ભૂત્વા પુરરિપુમપિ ક્ષોભ મનયત્ ।
સ્મરોઽપિ ત્વાં નત્વા રતિનયન-લેહ્યેન વપુષા
મુનીનામપ્યંતઃ પ્રભવતિ હિ મોહાય મહતામ્ ॥ 5 ॥

ધનુઃ પૌષ્પં મૌર્વી મધુકરમયી પંચ વિશિખાઃ
વસંતઃ સામંતો મલયમરુ-દાયોધન-રથઃ ।
તથાપ્યેકઃ સર્વં હિમગિરિસુતે કામપિ કૃપાં
અપાંગાત્તે લબ્ધ્વા જગદિદ-મનંગો વિજયતે ॥ 6 ॥

ક્વણત્કાંચી-દામા કરિ કલભ કુંભ-સ્તનનતા
પરિક્ષીણા મધ્યે પરિણત શરચ્ચંદ્ર-વદના ।
ધનુર્બાણાન્ પાશં સૃણિમપિ દધાના કરતલૈઃ
પુરસ્તા દાસ્તાં નઃ પુરમથિતુ રાહો-પુરુષિકા ॥ 7 ॥

સુધાસિંધોર્મધ્યે સુરવિટ-પિવાટી-પરિવૃતે
મણિદ્વીપે નીપો-પવનવતિ ચિંતામણિ ગૃહે ।
શિવકારે મંચે પરમશિવ-પર્યંક નિલયામ્
ભજંતિ ત્વાં ધન્યાઃ કતિચન ચિદાનંદ-લહરીમ્ ॥ 8 ॥

મહીં મૂલાધારે કમપિ મણિપૂરે હુતવહં
સ્થિતં સ્વધિષ્ટાને હૃદિ મરુત-માકાશ-મુપરિ ।
મનોઽપિ ભ્રૂમધ્યે સકલમપિ ભિત્વા કુલપથં
સહસ્રારે પદ્મે સ હરહસિ પત્યા વિહરસે ॥ 9 ॥

સુધાધારાસારૈ-શ્ચરણયુગલાંત-ર્વિગલિતૈઃ
પ્રપંચં સિંચંતી પુનરપિ રસામ્નાય-મહસઃ।
અવાપ્ય સ્વાં ભૂમિં ભુજગનિભ-મધ્યુષ્ઠ-વલયં
સ્વ માત્માનં કૃત્વા સ્વપિષિ કુલકુંડે કુહરિણિ ॥ 10 ॥

ચતુર્ભિઃ શ્રીકંઠૈઃ શિવયુવતિભિઃ પંચભિરપિ
પ્રભિન્નાભિઃ શંભોર્નવભિરપિ મૂલપ્રકૃતિભિઃ ।
ચતુશ્ચત્વારિંશદ્-વસુદલ-કલાશ્ચ્-ત્રિવલય-
ત્રિરેખભિઃ સાર્ધં તવ શરણકોણાઃ પરિણતાઃ ॥ 11 ॥

ત્વદીયં સૌંદર્યં તુહિનગિરિકન્યે તુલયિતું
કવીંદ્રાઃ કલ્પંતે કથમપિ વિરિંચિ-પ્રભૃતયઃ ।
યદાલોકૌત્સુક્યા-દમરલલના યાંતિ મનસા
તપોભિર્દુષ્પ્રાપામપિ ગિરિશ-સાયુજ્ય-પદવીમ્ ॥ 12 ॥

નરં વર્ષીયાંસં નયનવિરસં નર્મસુ જડં
તવાપાંગાલોકે પતિત-મનુધાવંતિ શતશઃ ।
ગલદ્વેણીબંધાઃ કુચકલશ-વિસ્ત્રિસ્ત-સિચયા
હટાત્ ત્રુટ્યત્કાઞ્યો વિગલિત-દુકૂલા યુવતયઃ ॥ 13 ॥

ક્ષિતૌ ષટ્પંચાશદ્-દ્વિસમધિક-પંચાશ-દુદકે
હુતશે દ્વાષષ્ટિ-શ્ચતુરધિક-પંચાશ-દનિલે ।
દિવિ દ્વિઃ ષટ્ ત્રિંશન્ મનસિ ચ ચતુઃષષ્ટિરિતિ યે
મયૂખા-સ્તેષા-મપ્યુપરિ તવ પાદાંબુજ-યુગમ્ ॥ 14 ॥

શરજ્જ્યોત્સ્ના શુદ્ધાં શશિયુત-જટાજૂટ-મકુટાં
વર-ત્રાસ-ત્રાણ-સ્ફટિકઘુટિકા-પુસ્તક-કરામ્ ।
સકૃન્ન ત્વા નત્વા કથમિવ સતાં સન્નિદધતે
મધુ-ક્ષીર-દ્રાક્ષા-મધુરિમ-ધુરીણાઃ ફણિતયઃ ॥ 15 ॥

કવીંદ્રાણાં ચેતઃ કમલવન-બાલાતપ-રુચિં
ભજંતે યે સંતઃ કતિચિદરુણામેવ ભવતીમ્ ।
વિરિંચિ-પ્રેયસ્યા-સ્તરુણતર-શૃંગાર લહરી-
ગભીરાભિ-ર્વાગ્ભિઃ ર્વિદધતિ સતાં રંજનમમી ॥ 16 ॥

સવિત્રીભિ-ર્વાચાં ચશિ-મણિ શિલા-ભંગ રુચિભિ-
ર્વશિન્યદ્યાભિ-સ્ત્વાં સહ જનનિ સંચિંતયતિ યઃ ।
સ કર્તા કાવ્યાનાં ભવતિ મહતાં ભંગિરુચિભિ-
ર્વચોભિ-ર્વાગ્દેવી-વદન-કમલામોદ મધુરૈઃ ॥ 17 ॥

તનુચ્છાયાભિસ્તે તરુણ-તરણિ-શ્રીસરણિભિ-
ર્દિવં સર્વા-મુર્વી-મરુણિમનિ મગ્નાં સ્મરતિ યઃ ।
ભવંત્યસ્ય ત્રસ્ય-દ્વનહરિણ-શાલીન-નયનાઃ
સહોર્વશ્યા વશ્યાઃ કતિ કતિ ન ગીર્વાણ-ગણિકાઃ ॥ 18 ॥

મુખં બિંદું કૃત્વા કુચયુગમધ-સ્તસ્ય તદધો
હરાર્ધં ધ્યાયેદ્યો હરમહિષિ તે મન્મથકલામ્ ।
સ સદ્યઃ સંક્ષોભં નયતિ વનિતા ઇત્યતિલઘુ
ત્રિલોકીમપ્યાશુ ભ્રમયતિ રવીંદુ-સ્તનયુગામ્ ॥ 19 ॥

કિરંતી-મંગેભ્યઃ કિરણ-નિકુરુંબમૃતરસં
હૃદિ ત્વા માધત્તે હિમકરશિલા-મૂર્તિમિવ યઃ ।
સ સર્પાણાં દર્પં શમયતિ શકુંતધિપ ઇવ
જ્વરપ્લુષ્ટાન્ દૃષ્ટ્યા સુખયતિ સુધાધારસિરયા ॥ 20 ॥

તટિલ્લેખા-તન્વીં તપન શશિ વૈશ્વાનર મયીં
નિષ્ણ્ણાં ષણ્ણામપ્યુપરિ કમલાનાં તવ કલાં ।
મહાપદ્માતવ્યાં મૃદિત-મલમાયેન મનસા
મહાંતઃ પશ્યંતો દધતિ પરમાહ્લાદ-લહરીમ્ ॥ 21 ॥

ભવાનિ ત્વં દાસે મયિ વિતર દૃષ્ટિં સકરુણાં
ઇતિ સ્તોતું વાંછન્ કથયતિ ભવાનિ ત્વમિતિ યઃ ।
તદૈવ ત્વં તસ્મૈ દિશસિ નિજસાયુજ્ય-પદવીં
મુકુંદ-બ્રમ્હેંદ્ર સ્ફુટ મકુટ નીરાજિતપદામ્ ॥ 22 ॥

ત્વયા હૃત્વા વામં વપુ-રપરિતૃપ્તેન મનસા
શરીરાર્ધં શંભો-રપરમપિ શંકે હૃતમભૂત્ ।
યદેતત્ ત્વદ્રૂપં સકલમરુણાભં ત્રિનયનં
કુચાભ્યામાનમ્રં કુટિલ-શશિચૂડાલ-મકુટમ્ ॥ 23 ॥

જગત્સૂતે ધાતા હરિરવતિ રુદ્રઃ ક્ષપયતે
તિરસ્કુર્વ-ન્નેતત્ સ્વમપિ વપુ-રીશ-સ્તિરયતિ ।
સદા પૂર્વઃ સર્વં તદિદ મનુગૃહ્ણાતિ ચ શિવ-
સ્તવાજ્ઞા મલંબ્ય ક્ષણચલિતયો ર્ભ્રૂલતિકયોઃ ॥ 24 ॥

ત્રયાણાં દેવાનાં ત્રિગુણ-જનિતાનાં તવ શિવે
ભવેત્ પૂજા પૂજા તવ ચરણયો-ર્યા વિરચિતા ।
તથા હિ ત્વત્પાદોદ્વહન-મણિપીઠસ્ય નિકટે
સ્થિતા હ્યેતે-શશ્વન્મુકુલિત કરોત્તંસ-મકુટાઃ ॥ 25 ॥

વિરિંચિઃ પંચત્વં વ્રજતિ હરિરાપ્નોતિ વિરતિં
વિનાશં કીનાશો ભજતિ ધનદો યાતિ નિધનમ્ ।
વિતંદ્રી માહેંદ્રી-વિતતિરપિ સંમીલિત-દૃશા
મહાસંહારેઽસ્મિન્ વિહરતિ સતિ ત્વત્પતિ રસૌ ॥ 26 ॥

જપો જલ્પઃ શિલ્પં સકલમપિ મુદ્રાવિરચના
ગતિઃ પ્રાદક્ષિણ્ય-ક્રમણ-મશનાદ્યા હુતિ-વિધિઃ ।
પ્રણામઃ સંવેશઃ સુખમખિલ-માત્માર્પણ-દૃશા
સપર્યા પર્યાય-સ્તવ ભવતુ યન્મે વિલસિતમ્ ॥ 27 ॥

સુધામપ્યાસ્વાદ્ય પ્રતિ-ભય-જરમૃત્યુ-હરિણીં
વિપદ્યંતે વિશ્વે વિધિ-શતમખાદ્યા દિવિષદઃ ।
કરાલં યત્ ક્ષ્વેલં કબલિતવતઃ કાલકલના
ન શંભોસ્તન્મૂલં તવ જનનિ તાટંક મહિમા ॥ 28 ॥

કિરીટં વૈરિંચં પરિહર પુરઃ કૈટભભિદઃ
કઠોરે કોઠીરે સ્કલસિ જહિ જંભારિ-મકુટમ્ ।
પ્રણમ્રેષ્વેતેષુ પ્રસભ-મુપયાતસ્ય ભવનં
ભવસ્યભ્યુત્થાને તવ પરિજનોક્તિ-ર્વિજયતે ॥ 29 ॥

સ્વદેહોદ્ભૂતાભિ-ર્ઘૃણિભિ-રણિમાદ્યાભિ-રભિતો
નિષેવ્યે નિત્યે ત્વા મહમિતિ સદા ભાવયતિ યઃ ।
કિમાશ્ચર્યં તસ્ય ત્રિનયન-સમૃદ્ધિં તૃણયતો
મહાસંવર્તાગ્નિ-ર્વિરચયતિ નીરાજનવિધિં ॥ 30 ॥

ચતુઃ-ષષ્ટયા તંત્રૈઃ સકલ મતિસંધાય ભુવનં
સ્થિતસ્તત્ત્ત-સિદ્ધિ પ્રસવ પરતંત્રૈઃ પશુપતિઃ ।
પુનસ્ત્વ-ન્નિર્બંધા દખિલ-પુરુષાર્થૈક ઘટના-
સ્વતંત્રં તે તંત્રં ક્ષિતિતલ મવાતીતર-દિદમ્ ॥ 31 ॥

શિવઃ શક્તિઃ કામઃ ક્ષિતિ-રથ રવિઃ શીતકિરણઃ
સ્મરો હંસઃ શક્ર-સ્તદનુ ચ પરા-માર-હરયઃ ।
અમી હૃલ્લેખાભિ-સ્તિસૃભિ-રવસાનેષુ ઘટિતા
ભજંતે વર્ણાસ્તે તવ જનનિ નામાવયવતામ્ ॥ 32 ॥

સ્મરં યોનિં લક્ષ્મીં ત્રિતય-મિદ-માદૌ તવ મનો
ર્નિધાયૈકે નિત્યે નિરવધિ-મહાભોગ-રસિકાઃ ।
ભજંતિ ત્વાં ચિંતામણિ-ગુણનિબદ્ધાક્ષ-વલયાઃ
શિવાગ્નૌ જુહ્વંતઃ સુરભિઘૃત-ધારાહુતિ-શતૈ ॥ 33 ॥

શરીરં ત્વં શંભોઃ શશિ-મિહિર-વક્ષોરુહ-યુગં
તવાત્માનં મન્યે ભગવતિ નવાત્માન-મનઘમ્ ।
અતઃ શેષઃ શેષીત્યય-મુભય-સાધારણતયા
સ્થિતઃ સંબંધો વાં સમરસ-પરાનંદ-પરયોઃ ॥ 34 ॥

મનસ્ત્વં વ્યોમ ત્વં મરુદસિ મરુત્સારથિ-રસિ
ત્વમાપ-સ્ત્વં ભૂમિ-સ્ત્વયિ પરિણતાયાં ન હિ પરમ્ ।
ત્વમેવ સ્વાત્માનં પરિણ્મયિતું વિશ્વ વપુષા
ચિદાનંદાકારં શિવયુવતિ ભાવેન બિભૃષે ॥ 35 ॥

તવાજ્ઞચક્રસ્થં તપન-શશિ કોટિ-દ્યુતિધરં
પરં શંભુ વંદે પરિમિલિત-પાર્શ્વં પરચિતા ।
યમારાધ્યન્ ભક્ત્યા રવિ શશિ શુચીના-મવિષયે
નિરાલોકે ઽલોકે નિવસતિ હિ ભાલોક-ભુવને ॥ 36 ॥

વિશુદ્ધૌ તે શુદ્ધસ્ફતિક વિશદં વ્યોમ-જનકં
શિવં સેવે દેવીમપિ શિવસમાન-વ્યવસિતામ્ ।
યયોઃ કાંત્યા યાંત્યાઃ શશિકિરણ્-સારૂપ્યસરણે
વિધૂતાંત-ર્ધ્વાંતા વિલસતિ ચકોરીવ જગતી ॥ 37 ॥

સમુન્મીલત્ સંવિત્કમલ-મકરંદૈક-રસિકં
ભજે હંસદ્વંદ્વં કિમપિ મહતાં માનસચરં ।
યદાલાપા-દષ્ટાદશ-ગુણિત-વિદ્યાપરિણતિઃ
યદાદત્તે દોષાદ્ ગુણ-મખિલ-મદ્ભ્યઃ પય ઇવ ॥ 38 ॥

તવ સ્વાધિષ્ઠાને હુતવહ-મધિષ્ઠાય નિરતં
તમીડે સંવર્તં જનનિ મહતીં તાં ચ સમયામ્ ।
યદાલોકે લોકાન્ દહતિ મહસિ ક્રોધ-કલિતે
દયાર્દ્રા યા દૃષ્ટિઃ શિશિર-મુપચારં રચયતિ ॥ 39 ॥

તટિત્વંતં શક્ત્યા તિમિર-પરિપંથિ-સ્ફુરણયા
સ્ફુર-ન્ના નરત્નાભરણ-પરિણદ્ધેંદ્ર-ધનુષમ્ ।
તવ શ્યામં મેઘં કમપિ મણિપૂરૈક-શરણં
નિષેવે વર્ષંતં-હરમિહિર-તપ્તં ત્રિભુવનમ્ ॥ 40 ॥

તવાધારે મૂલે સહ સમયયા લાસ્યપરયા
નવાત્માન મન્યે નવરસ-મહાતાંડવ-નટમ્ ।
ઉભાભ્યા મેતાભ્યા-મુદય-વિધિ મુદ્દિશ્ય દયયા
સનાથાભ્યાં જજ્ઞે જનક જનનીમત્ જગદિદમ્ ॥ 41 ॥

દ્વિતીય ભાગઃ – સૌંદર્ય લહરી

ગતૈ-ર્માણિક્યત્વં ગગનમણિભિઃ સાંદ્રઘટિતં
કિરીટં તે હૈમં હિમગિરિસુતે કીર્તયતિ યઃ ॥
સ નીડેયચ્છાયા-ચ્છુરણ-શબલં ચંદ્ર-શકલં
ધનુઃ શૌનાસીરં કિમિતિ ન નિબધ્નાતિ ધિષણાં ॥ 42 ॥

ધુનોતુ ધ્વાંતં ન-સ્તુલિત-દળિતેંદીવર-વનં
ઘનસ્નિગ્ધ-શ્લક્ષ્ણં ચિકુર નિકુરુંબં તવ શિવે ।
યદીયં સૌરભ્યં સહજ-મુપલબ્ધું સુમનસો
વસંત્યસ્મિન્-મન્યે વલમથન વાટી-વિટપિનામ્ ॥ 43 ॥

તનોતુ ક્ષેમં ન-સ્તવ વદનસૌંદર્યલહરી
પરીવાહસ્રોતઃ-સરણિરિવ સીમંતસરણિઃ।
વહંતી- સિંદૂરં પ્રબલકબરી-ભાર-તિમિર
દ્વિષાં બૃંદૈ-ર્બંદીકૃતમિવ નવીનાર્ક કિરણમ્ ॥ 44 ॥

અરાલૈ સ્વાભાવ્યા-દલિકલભ-સશ્રીભિ રલકૈઃ
પરીતં તે વક્ત્રં પરિહસતિ પંકેરુહરુચિમ્ ।
દરસ્મેરે યસ્મિન્ દશનરુચિ કિંજલ્ક-રુચિરે
સુગંધૌ માદ્યંતિ સ્મરદહન ચક્ષુ-ર્મધુલિહઃ ॥ 45 ॥

લલાટં લાવણ્ય દ્યુતિ વિમલ-માભાતિ તવ યત્
દ્વિતીયં તન્મન્યે મકુટઘટિતં ચંદ્રશકલમ્ ।
વિપર્યાસ-ન્યાસા દુભયમપિ સંભૂય ચ મિથઃ
સુધાલેપસ્યૂતિઃ પરિણમતિ રાકા-હિમકરઃ ॥ 46 ॥

ભ્રુવૌ ભુગ્ને કિંચિદ્ભુવન-ભય-ભંગવ્યસનિનિ
ત્વદીયે નેત્રાભ્યાં મધુકર-રુચિભ્યાં ધૃતગુણમ્ ।
ધનુ ર્મન્યે સવ્યેતરકર ગૃહીતં રતિપતેઃ
પ્રકોષ્ટે મુષ્ટૌ ચ સ્થગયતે નિગૂઢાંતર-મુમે ॥ 47 ॥

અહઃ સૂતે સવ્ય તવ નયન-મર્કાત્મકતયા
ત્રિયામાં વામં તે સૃજતિ રજનીનાયકતયા ।
તૃતીયા તે દૃષ્ટિ-ર્દરદલિત-હેમાંબુજ-રુચિઃ
સમાધત્તે સંધ્યાં દિવસર્-નિશયો-રંતરચરીમ્ ॥ 48 ॥

વિશાલા કલ્યાણી સ્ફુતરુચિ-રયોધ્યા કુવલયૈઃ
કૃપાધારાધારા કિમપિ મધુરાઽઽભોગવતિકા ।
અવંતી દૃષ્ટિસ્તે બહુનગર-વિસ્તાર-વિજયા
ધ્રુવં તત્તન્નામ-વ્યવહરણ-યોગ્યાવિજયતે ॥ 49 ॥

કવીનાં સંદર્ભ-સ્તબક-મકરંદૈક-રસિકં
કટાક્ષ-વ્યાક્ષેપ-ભ્રમરકલભૌ કર્ણયુગલમ્ ।
અમુંચંતૌ દૃષ્ટ્વા તવ નવરસાસ્વાદ-તરલૌ
અસૂયા-સંસર્ગા-દલિકનયનં કિંચિદરુણમ્ ॥ 50 ॥

શિવે શૃંગારાર્દ્રા તદિતરજને કુત્સનપરા
સરોષા ગંગાયાં ગિરિશચરિતે વિસ્મયવતી ।
હરાહિભ્યો ભીતા સરસિરુહ સૌભાગ્ય-જનની
સખીષુ સ્મેરા તે મયિ જનનિ દૃષ્ટિઃ સકરુણા ॥ 51 ॥

ગતે કર્ણાભ્યર્ણં ગરુત ઇવ પક્ષ્માણિ દધતી
પુરાં ભેત્તુ-શ્ચિત્તપ્રશમ-રસ-વિદ્રાવણ ફલે ।
ઇમે નેત્રે ગોત્રાધરપતિ-કુલોત્તંસ-કલિકે
તવાકર્ણાકૃષ્ટ સ્મરશર-વિલાસં કલયતઃ॥ 52 ॥

વિભક્ત-ત્રૈવર્ણ્યં વ્યતિકરિત-લીલાંજનતયા
વિભાતિ ત્વન્નેત્ર ત્રિતય મિદ-મીશાનદયિતે ।
પુનઃ સ્રષ્ટું દેવાન્ દ્રુહિણ હરિ-રુદ્રાનુપરતાન્
રજઃ સત્વં ભિભ્રત્-તમ ઇતિ ગુણાનાં ત્રયમિવ ॥ 53 ॥

પવિત્રીકર્તું નઃ પશુપતિ-પરાધીન-હૃદયે
દયામિત્રૈ ર્નેત્રૈ-રરુણ-ધવળ-શ્યામ રુચિભિઃ ।
નદઃ શોણો ગંગા તપનતનયેતિ ધ્રુવમયમ્
ત્રયાણાં તીર્થાના-મુપનયસિ સંભેદ-મનઘમ્ ॥ 54 ॥

નિમેષોન્મેષાભ્યાં પ્રલયમુદયં યાતિ જગતિ
તવેત્યાહુઃ સંતો ધરણિધર-રાજન્યતનયે ।
ત્વદુન્મેષાજ્જાતં જગદિદ-મશેષં પ્રલયતઃ
પરેત્રાતું શંંકે પરિહૃત-નિમેષા-સ્તવ દૃશઃ ॥ 55 ॥

તવાપર્ણે કર્ણે જપનયન પૈશુન્ય ચકિતા
નિલીયંતે તોયે નિયત મનિમેષાઃ શફરિકાઃ ।
ઇયં ચ શ્રી-ર્બદ્ધચ્છદ પુટ કવાટં કુવલયં
જહાતિ પ્રત્યૂષે નિશિ ચ વિઘટય્ય પ્રવિશતિ॥ 56 ॥

દૃશા દ્રાઘીયસ્યા દરદલિત નીલોત્પલ રુચા
દવીયાંસં દીનં સ્નપા કૃપયા મામપિ શિવે ।
અનેનાયં ધન્યો ભવતિ ન ચ તે હાનિરિયતા
વને વા હર્મ્યે વા સમકર નિપાતો હિમકરઃ ॥ 57 ॥

અરાલં તે પાલીયુગલ-મગરાજન્યતનયે
ન કેષા-માધત્તે કુસુમશર કોદંડ-કુતુકમ્ ।
તિરશ્ચીનો યત્ર શ્રવણપથ-મુલ્લ્ઙ્ય્ય વિલસન્
અપાંગ વ્યાસંગો દિશતિ શરસંધાન ધિષણામ્ ॥ 58 ॥

સ્ફુરદ્ગંડાભોગ-પ્રતિફલિત તાટંક યુગલં
ચતુશ્ચક્રં મન્યે તવ મુખમિદં મન્મથરથમ્ ।
યમારુહ્ય દ્રુહ્ય ત્યવનિરથ મર્કેંદુચરણં
મહાવીરો મારઃ પ્રમથપતયે સજ્જિતવતે ॥ 59 ॥

સરસ્વત્યાઃ સૂક્તી-રમૃતલહરી કૌશલહરીઃ
પિબ્નત્યાઃ શર્વાણિ શ્રવણ-ચુલુકાભ્યા-મવિરલમ્ ।
ચમત્કારઃ-શ્લાઘાચલિત-શિરસઃ કુંડલગણો
ઝણત્કરૈસ્તારૈઃ પ્રતિવચન-માચષ્ટ ઇવ તે ॥ 60 ॥

અસૌ નાસાવંશ-સ્તુહિનગિરિવણ્શ-ધ્વજપટિ
ત્વદીયો નેદીયઃ ફલતુ ફલ-મસ્માકમુચિતમ્ ।
વહત્યંતર્મુક્તાઃ શિશિરકર-નિશ્વાસ-ગલિતં
સમૃદ્ધ્યા યત્તાસાં બહિરપિ ચ મુક્તામણિધરઃ ॥ 61 ॥

પ્રકૃત્યાઽઽરક્તાયા-સ્તવ સુદતિ દંદચ્છદરુચેઃ
પ્રવક્ષ્યે સદૃશ્યં જનયતુ ફલં વિદ્રુમલતા ।
ન બિંબં તદ્બિંબ-પ્રતિફલન-રાગા-દરુણિતં
તુલામધ્યારોઢું કથમિવ વિલજ્જેત કલયા ॥ 62 ॥

સ્મિતજ્યોત્સ્નાજાલં તવ વદનચંદ્રસ્ય પિબતાં
ચકોરાણા-માસી-દતિરસતયા ચંચુ-જડિમા ।
અતસ્તે શીતાંશો-રમૃતલહરી મામ્લરુચયઃ
પિબંતી સ્વચ્છંદં નિશિ નિશિ ભૃશં કાંજિ કધિયા ॥ 63 ॥

અવિશ્રાંતં પત્યુર્ગુણગણ કથામ્રેડનજપા
જપાપુષ્પચ્છાયા તવ જનનિ જિહ્વા જયતિ સા ।
યદગ્રાસીનાયાઃ સ્ફટિકદૃષ-દચ્છચ્છવિમયિ
સરસ્વત્યા મૂર્તિઃ પરિણમતિ માણિક્યવપુષા ॥ 64 ॥

રણે જિત્વા દૈત્યા નપહૃત-શિરસ્ત્રૈઃ કવચિભિઃ
નિવૃત્તૈ-શ્ચંડાંશ-ત્રિપુરહર-નિર્માલ્ય-વિમુખૈઃ ।
વિશાખેંદ્રોપેંદ્રૈઃ શશિવિશદ-કર્પૂરશકલા
વિલીયંતે માતસ્તવ વદનતાંબૂલ-કબલાઃ ॥ 65 ॥

વિપંચ્યા ગાયંતી વિવિધ-મપદાનં પશુપતે-
સ્ત્વયારબ્ધે વક્તું ચલિતશિરસા સાધુવચને ।
તદીયૈ-ર્માધુર્યૈ-રપલપિત-તંત્રીકલરવાં
નિજાં વીણાં વાણીં નિચુલયતિ ચોલેન નિભૃતમ્ ॥ 66 ॥

કરગ્રેણ સ્પૃષ્ટં તુહિનગિરિણા વત્સલતયા
ગિરિશેનો-દસ્તં મુહુરધરપાનાકુલતયા ।
કરગ્રાહ્યં શંભોર્મુખમુકુરવૃંતં ગિરિસુતે
કથંકરં બ્રૂમ-સ્તવ ચુબુકમોપમ્યરહિતમ્ ॥ 67 ॥

ભુજાશ્લેષાન્નિત્યં પુરદમયિતુઃ કન્ટકવતી
તવ ગ્રીવા ધત્તે મુખકમલનાલ-શ્રિયમિયમ્ ।
સ્વતઃ શ્વેતા કાલા ગરુ બહુલ-જંબાલમલિના
મૃણાલીલાલિત્યં વહતિ યદધો હારલતિકા ॥ 68 ॥

ગલે રેખાસ્તિસ્રો ગતિ ગમક ગીતૈક નિપુણે
વિવાહ-વ્યાનદ્ધ-પ્રગુણગુણ-સંખ્યા પ્રતિભુવઃ ।
વિરાજંતે નાનાવિધ-મધુર-રાગાકર-ભુવાં
ત્રયાણાં ગ્રામાણાં સ્થિતિ-નિયમ-સીમાન ઇવ તે ॥ 69 ॥

મૃણાલી-મૃદ્વીનાં તવ ભુજલતાનાં ચતસૃણાં
ચતુર્ભિઃ સૌંદર્યં સરસિજભવઃ સ્તૌતિ વદનૈઃ ।
નખેભ્યઃ સંત્રસ્યન્ પ્રથમ-મથના દંધકરિપોઃ
ચતુર્ણાં શીર્ષાણાં સમ-મભયહસ્તાર્પણ-ધિયા ॥ 70 ॥

નખાના-મુદ્યોતૈ-ર્નવનલિનરાગં વિહસતાં
કરાણાં તે કાંતિં કથય કથયામઃ કથમુમે ।
કયાચિદ્વા સામ્યં ભજતુ કલયા હંત કમલં
યદિ ક્રીડલ્લક્ષ્મી-ચરણતલ-લાક્ષારસ-ચણમ્ ॥ 71 ॥

સમં દેવિ સ્કંદ દ્વિપિવદન પીતં સ્તનયુગં
તવેદં નઃ ખેદં હરતુ સતતં પ્રસ્નુત-મુખમ્ ।
યદાલોક્યાશંકાકુલિત હૃદયો હાસજનકઃ
સ્વકુંભૌ હેરંબઃ પરિમૃશતિ હસ્તેન ઝડિતિ ॥ 72 ॥

અમૂ તે વક્ષોજા-વમૃતરસ-માણિક્ય કુતુપૌ
ન સંદેહસ્પંદો નગપતિ પતાકે મનસિ નઃ ।
પિબંતૌ તૌ યસ્મા દવિદિત વધૂસંગ રસિકૌ
કુમારાવદ્યાપિ દ્વિરદવદન-ક્રૌંચ્દલનૌ ॥ 73 ॥

વહત્યંબ સ્તંબેરમ-દનુજ-કુંભપ્રકૃતિભિઃ
સમારબ્ધાં મુક્તામણિભિરમલાં હારલતિકામ્ ।
કુચાભોગો બિંબાધર-રુચિભિ-રંતઃ શબલિતાં
પ્રતાપ-વ્યામિશ્રાં પુરદમયિતુઃ કીર્તિમિવ તે ॥ 74 ॥

તવ સ્તન્યં મન્યે ધરણિધરકન્યે હૃદયતઃ
પયઃ પારાવારઃ પરિવહતિ સારસ્વતમિવ ।
દયાવત્યા દત્તં દ્રવિડશિશુ-રાસ્વાદ્ય તવ યત્
કવીનાં પ્રૌઢાના મજનિ કમનીયઃ કવયિતા ॥ 75 ॥

હરક્રોધ-જ્વાલાવલિભિ-રવલીઢેન વપુષા
ગભીરે તે નાભીસરસિ કૃતસઙો મનસિજઃ ।
સમુત્તસ્થૌ તસ્મા-દચલતનયે ધૂમલતિકા
જનસ્તાં જાનીતે તવ જનનિ રોમાવલિરિતિ ॥ 76 ॥

યદેતત્કાલિંદી-તનુતર-તરંગાકૃતિ શિવે
કૃશે મધ્યે કિંચિજ્જનનિ તવ યદ્ભાતિ સુધિયામ્ ।
વિમર્દા-દન્યોન્યં કુચકલશયો-રંતરગતં
તનૂભૂતં વ્યોમ પ્રવિશદિવ નાભિં કુહરિણીમ્ ॥ 77 ॥

સ્થિરો ગંગા વર્તઃ સ્તનમુકુલ-રોમાવલિ-લતા
કલાવાલં કુંડં કુસુમશર તેજો-હુતભુજઃ ।
રતે-ર્લીલાગારં કિમપિ તવ નાભિર્ગિરિસુતે
બિલદ્વારં સિદ્ધે-ર્ગિરિશનયનાનાં વિજયતે ॥ 78 ॥

નિસર્ગ-ક્ષીણસ્ય સ્તનતટ-ભરેણ ક્લમજુષો
નમન્મૂર્તે ર્નારીતિલક શનકૈ-સ્ત્રુટ્યત ઇવ ।
ચિરં તે મધ્યસ્ય ત્રુટિત તટિની-તીર-તરુણા
સમાવસ્થા-સ્થેમ્નો ભવતુ કુશલં શૈલતનયે ॥ 79 ॥

કુચૌ સદ્યઃ સ્વિદ્ય-ત્તટઘટિત-કૂર્પાસભિદુરૌ
કષંતૌ-દૌર્મૂલે કનકકલશાભૌ કલયતા ।
તવ ત્રાતું ભંગાદલમિતિ વલગ્નં તનુભુવા
ત્રિધા નદ્ધ્મ્ દેવી ત્રિવલિ લવલીવલ્લિભિરિવ ॥ 80 ॥

ગુરુત્વં વિસ્તારં ક્ષિતિધરપતિઃ પાર્વતિ નિજાત્
નિતંબા-દાચ્છિદ્ય ત્વયિ હરણ રૂપેણ નિદધે ।
અતસ્તે વિસ્તીર્ણો ગુરુરયમશેષાં વસુમતીં
નિતંબ-પ્રાગ્ભારઃ સ્થગયતિ સઘુત્વં નયતિ ચ ॥ 81 ॥

કરીંદ્રાણાં શુંડાન્-કનકકદલી-કાંડપટલીં
ઉભાભ્યામૂરુભ્યા-મુભયમપિ નિર્જિત્ય ભવતિ ।
સુવૃત્તાભ્યાં પત્યુઃ પ્રણતિકઠિનાભ્યાં ગિરિસુતે
વિધિજ્ઞે જાનુભ્યાં વિબુધ કરિકુંભ દ્વયમસિ ॥ 82 ॥

પરાજેતું રુદ્રં દ્વિગુણશરગર્ભૌ ગિરિસુતે
નિષંગૌ જંઘે તે વિષમવિશિખો બાઢ-મકૃત ।
યદગ્રે દૃસ્યંતે દશશરફલાઃ પાદયુગલી
નખાગ્રચ્છન્માનઃ સુર મુકુટ-શાણૈક-નિશિતાઃ ॥ 83 ॥

શ્રુતીનાં મૂર્ધાનો દધતિ તવ યૌ શેખરતયા
મમાપ્યેતૌ માતઃ શેરસિ દયયા દેહિ ચરણૌ ।
યય^^ઓઃ પાદ્યં પાથઃ પશુપતિ જટાજૂટ તટિની
યયો-ર્લાક્ષા-લક્ષ્મી-રરુણ હરિચૂડામણિ રુચિઃ ॥ 84 ॥

નમો વાકં બ્રૂમો નયન-રમણીયાય પદયોઃ
તવાસ્મૈ દ્વંદ્વાય સ્ફુટ-રુચિ રસાલક્તકવતે ।
અસૂયત્યત્યંતં યદભિહનનાય સ્પૃહયતે
પશૂના-મીશાનઃ પ્રમદવન-કંકેલિતરવે ॥ 85 ॥

મૃષા કૃત્વા ગોત્રસ્ખલન-મથ વૈલક્ષ્યનમિતં
લલાટે ભર્તારં ચરણકમલે તાડયતિ તે ।
ચિરાદંતઃ શલ્યં દહનકૃત મુન્મૂલિતવતા
તુલાકોટિક્વાણૈઃ કિલિકિલિત મીશાન રિપુણા ॥ 86 ॥

હિમાની હંતવ્યં હિમગિરિનિવાસૈક-ચતુરૌ
નિશાયાં નિદ્રાણં નિશિ-ચરમભાગે ચ વિશદૌ ।
વરં લક્ષ્મીપાત્રં શ્રિય-મતિસૃહંતો સમયિનાં
સરોજં ત્વત્પાદૌ જનનિ જયત-શ્ચિત્રમિહ કિમ્ ॥ 87 ॥

પદં તે કીર્તીનાં પ્રપદમપદં દેવિ વિપદાં
કથં નીતં સદ્ભિઃ કઠિન-કમઠી-કર્પર-તુલામ્ ।
કથં વા બાહુભ્યા-મુપયમનકાલે પુરભિદા
યદાદાય ન્યસ્તં દૃષદિ દયમાનેન મનસા ॥ 88 ॥

નખૈ-ર્નાકસ્ત્રીણાં કરકમલ-સંકોચ-શશિભિઃ
તરૂણાં દિવ્યાનાં હસત ઇવ તે ચંડિ ચરણૌ ।
ફલાનિ સ્વઃસ્થેભ્યઃ કિસલય-કરાગ્રેણ દદતાં
દરિદ્રેભ્યો ભદ્રાં શ્રિયમનિશ-મહ્નાય દદતૌ ॥ 89 ॥

દદાને દીનેભ્યઃ શ્રિયમનિશ-માશાનુસદૃશીં
અમંદં સૌંદર્યં પ્રકર-મકરંદં વિકિરતિ ।
તવાસ્મિન્ મંદાર-સ્તબક-સુભગે યાતુ ચરણે
નિમજ્જન્ મજ્જીવઃ કરણચરણઃ ષ્ટ્ચરણતામ્ ॥ 90 ॥

પદન્યાસ-ક્રીડા પરિચય-મિવારબ્ધુ-મનસઃ
સ્ખલંતસ્તે ખેલં ભવનકલહંસા ન જહતિ ।
અતસ્તેષાં શિક્ષાં સુભગમણિ-મંજીર-રણિત-
ચ્છલાદાચક્ષાણં ચરણકમલં ચારુચરિતે ॥ 91 ॥

ગતાસ્તે મંચત્વં દ્રુહિણ હરિ રુદ્રેશ્વર ભૃતઃ
શિવઃ સ્વચ્છ-ચ્છાયા-ઘટિત-કપટ-પ્રચ્છદપટઃ ।
ત્વદીયાનાં ભાસાં પ્રતિફલન રાગારુણતયા
શરીરી શૃંગારો રસ ઇવ દૃશાં દોગ્ધિ કુતુકમ્ ॥ 92 ॥

અરાલા કેશેષુ પ્રકૃતિ સરલા મંદહસિતે
શિરીષાભા ચિત્તે દૃષદુપલશોભા કુચતટે ।
ભૃશં તન્વી મધ્યે પૃથુ-રુરસિજારોહ વિષયે
જગત્ત્રતું શંભો-ર્જયતિ કરુણા કાચિદરુણા ॥ 93 ॥

કલંકઃ કસ્તૂરી રજનિકર બિંબં જલમયં
કલાભિઃ કર્પૂરૈ-ર્મરકતકરંડં નિબિડિતમ્ ।
અતસ્ત્વદ્ભોગેન પ્રતિદિનમિદં રિક્તકુહરં
વિધિ-ર્ભૂયો ભૂયો નિબિડયતિ નૂનં તવ કૃતે ॥ 94 ॥

પુરારંતે-રંતઃ પુરમસિ તત-સ્ત્વચરણયોઃ
સપર્યા-મર્યાદા તરલકરણાના-મસુલભા ।
તથા હ્યેતે નીતાઃ શતમખમુખાઃ સિદ્ધિમતુલાં
તવ દ્વારોપાંતઃ સ્થિતિભિ-રણિમાદ્યાભિ-રમરાઃ ॥ 95 ॥

કલત્રં વૈધાત્રં કતિકતિ ભજંતે ન કવયઃ
શ્રિયો દેવ્યાઃ કો વા ન ભવતિ પતિઃ કૈરપિ ધનૈઃ ।
મહાદેવં હિત્વા તવ સતિ સતીના-મચરમે
કુચભ્યા-માસંગઃ કુરવક-તરો-રપ્યસુલભઃ ॥ 96 ॥

ગિરામાહુ-ર્દેવીં દ્રુહિણગૃહિણી-માગમવિદો
હરેઃ પત્નીં પદ્માં હરસહચરી-મદ્રિતનયામ્ ।
તુરીયા કાપિ ત્વં દુરધિગમ-નિસ્સીમ-મહિમા
મહામાયા વિશ્વં ભ્રમયસિ પરબ્રહ્મમહિષિ ॥ 97 ॥

કદા કાલે માતઃ કથય કલિતાલક્તકરસં
પિબેયં વિદ્યાર્થી તવ ચરણ-નિર્ણેજનજલમ્ ।
પ્રકૃત્યા મૂકાનામપિ ચ કવિતા0કારણતયા
કદા ધત્તે વાણીમુખકમલ-તાંબૂલ-રસતામ્ ॥ 98 ॥

સરસ્વત્યા લક્ષ્મ્યા વિધિ હરિ સપત્નો વિહરતે
રતેઃ પતિવ્રત્યં શિથિલયતિ રમ્યેણ વપુષા ।
ચિરં જીવન્નેવ ક્ષપિત-પશુપાશ-વ્યતિકરઃ
પરાનંદાભિખ્યં રસયતિ રસં ત્વદ્ભજનવાન્ ॥ 99 ॥

પ્રદીપ જ્વાલાભિ-ર્દિવસકર-નીરાજનવિધિઃ
સુધાસૂતે-શ્ચંદ્રોપલ-જલલવૈ-રઘ્યરચના ।
સ્વકીયૈરંભોભિઃ સલિલ-નિધિ-સૌહિત્યકરણં
ત્વદીયાભિ-ર્વાગ્ભિ-સ્તવ જનનિ વાચાં સ્તુતિરિયમ્ ॥ 100 ॥

સૌંદર્યલહરિ મુખ્યસ્તોત્રં સંવાર્તદાયકમ્ ।
ભગવદ્પાદ સન્ક્લુપ્તં પઠેન્ મુક્તૌ ભવેન્નરઃ ॥
ઇતિ સૌંદર્યલહરિ સ્તોત્રં સંપૂર્ણં ।

********

Also Read:

Language

Leave a Comment